سود ايران از توافق اوپك

روزنامه آرمان امروز : در پي توافق اعضاي كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) در روز گذشته، مي‌توان به افزايش قيمت نفت در روزها و ماه‌هاي آينده اميدوار شد. در اين زمينه بايد توجه داشت كه از سال ۲۰۰۴ عربستان سعودي تلاش كرد تا به قدرت نفتي منطقه تبديل شود و در اين مدت موفق شد توليد خود را از هشت ميليون و ۷۰۰ هزار بشكه به بيش از ۱۱ ميليون بشكه در روز برساند، البته كاهش توليد نفت ايران، ليبي و عراق در برهه‌هاي زماني مختلف كمك شايان توجهي به پيشبرد اهداف عربستان كرد. علاوه بر عربستان، در اين سال‌ها عراق هم توانست بر توليدات نفتي خود بيفزايد؛ به‌طوري كه توليد سه ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي نفت اين كشور در اين سال‌ها به چهار ميليون و ۶۰۰ هزار بشكه رسيد. كشورهاي ديگر اما در تلاش بودند تا بازار نفت را به تعادل برسانند و درصد عادلانه‌‌تري از توليد را در دست بگيرند. پس از كش و قوس‌هاي فراوان و رايزني‌هاي مختلف كه در طول يك سال گذشته و به دنبال كاهش قيمت نفت صورت گرفت، بالاخره در نشست ديروز كشورهاي اوپك به جمع‌بندي نهايي رسيدند. در نشست‌ اخير سازمان اوپك مهم‌ترين مانع انجام توافقات، عربستان سعودي بود، چرا كه آنها پيش از اين نشست نيز به كارشكني‌هاي خود ادامه مي‌دادند كه از جمله دلايل آن مي‌توان به اين تحليل سعودي‌ها اشاره داشت كه اگر قيمت نفت افزايش پيدا كند، توليد نفت شيل انحصاري مي‌شود و در آينده كشورهاي نفتي قدرت خود را از دست مي‌دهند! اما سه دليل عمده باعث شد تا سعودي‌ها در نشست روز گذشته عقب‌نشيني كنند كه دليل اول را بايد مرتبط با مسائل اقتصادي دانست. با توجه به مسائلي نظير جنگ يمن و درگيري‌هاي موجود در عراق و سوريه كه در اين مدت منجر به التهاب فضاي منطقه شد، كشور عربستان هزينه‌هاي بسياری را پرداخت. بنابراين سعودي‌ها براي كاستن از ضررهاي اقتصادي و تامين منافع خود مجبور به توافق با ديگر كشورها شدند. در شش ماه گذشته اين كشور كاهش توليد نفت خود را منوط به كاهش توليد نفت ايران كرده بود و به نوعي قصد قدرت‌نمايي داشت كه در پايان نه تنها اين اتفاق به وقوع نپيوست، بلكه آنها پذيرفتند تا ايران سطح توليد نفت خود را به سطوح پيش از تحريم و تاحدود ۹/۳ ميليون بشكه در روز برساند. دومين عاملي را كه مي‌توان در عقب‌نشيني عربستان موثر دانست، مربوط به انتخاب ترامپ به عنوان رئيس‌جمهور آمريكاست؛ بايد توجه داشت كه دولت‌هاي پيشين آمريكا تا حد زيادي عربستان را تحت حمايت خود قرار داده بودند، اما به نظر مي‌رسد دولت جديد ايالات متحده به كشورهاي ديگر از جمله عربستان توجهي چنداني نداشته باشد. به همين دليل سعودي‌ها تمام تلاش خود را در پيش گرفته‌اند تا همگرايي‌ خود را با كشورهاي منطقه به بيشترين حد برسانند. به نظر مي‌رسد اكنون عربستان به اين نتيجه رسيده است كه مسائل اساسي خود را در توافق با ايران و روسيه حل كند. اما سومين دليل توافق عربستان و ساير كشورهاي عضو اوپك موضوعي درون سازماني و در راستاي بازگرداندن قدرت به اوپك است. سال‌ها بود كه اعضاي اين سازمان تمام جلسات را بدون هيچ توافق و نتيجه‌اي ترك مي‌كردند و در عمل كارآيي خود را از دست داده بودند؛ حال با اين توافق بار ديگر نشان دادند كه مي‌توانند نقش مهمي در تعيين قيمت نفت در بازارهاي بين‌المللي داشته باشند. بايد توجه داشت در اين توافق ايران هم به نسبت كشورهاي ديگر سود مي‌برد. چنان‌كه از پيش از شروع نشست وين قيمت نفت سير صعودي را در پيش گرفت و چهاردلار افزايش پيدا كرد و پيش‌بيني مي‌شود اين روند همچنان ادامه پيدا كند. در مجموع، ايران علاوه بر اينكه از افزايش قيمت نفت سود مي‌برد، با كاهش تنش‌ها نيز مي‌تواند با خيال آسوده‌تري برنامه‌هاي اقتصادي خود را در منطقه به اجرا بگذارد. در نتيجه اگر در يك سال آينده اتفاق خاصي در روابط بين‌المللي رخ ندهد، مي‌توان قيمت نفت در سال ۲۰۱۷ را در كانال ۵۰ تا ۶۰ دلار در نظر گرفت.