برندگان وبازندگان جنگ روسیه واکراین

بنگاههای اقتصادی ایران خصوصا در بخش خصوصی توان تبدیل کردن چالش به فرصت را ندارند، ولی این قابلیت را دارند که از فرصت هایی که در سایه این تحولات ایجاد میگردد حداکثر بهره برداری را بعمل آورند. قاعدتا شرکتهای پیشرو وچایک بهترمیتوانند از این اتفاقات وتحولات سیاسی واقتصادی استفاده نمایند. جنگ پنج ماهه روسیه واکراین نمونه بارزی از این تحولات میباشد که قادر است فرصت های بزرگی را برای شرکتهای ایرانی ایجاد نماید وجایگاه ژئو پلتیک ایران را در جهان ارتقا دهد .ادامه این نبرد می تواند به احیا مسیر جاده ابریشم وکریدور شمال وجنوب از طریق ایران کمک شایانی بنماید، ضمنا با توجه به نقش پر رنگ روسیه در بازار نفت وگاز و وابستگی اروپا و روسیه در این زمینه به یکدیگر وتحریم احتمالی بخش انرژی روسیه باعث شده تا روسیه نسبت به ارسال این محموله ها به بازار آسیا اقدام کند و رقیب جدی برای صادرات ۲۵ میلیارد دلاری فرآوردهای نفتی، محصولات پتروشیمی ومیعانات گازی ایران گردد.
قطعا بازنده اصلی این اتفاقات اتحادیه اروپا خواهد بود که بیش از ۸۱ درصد از کل گاز صادراتی روسیه روانه این بازار میگردد( روزانه حدود۶۰۰ میلیون متر مکعب)و در نفت نیز روسیه ۵۷/۵ از کل صادرات نفت خود را به اروپا ارسال می نماید وپیدا کردن جایگزین برای اروپا کاری سخت وپرهزینه میباشد واروپا را شدیدا با شروع فصل سرما نگران کرده است .
از طرف دیگر امریکا در دوران اوباما با انقلاب تکنولوژیک به بزرگترین تولید کننده نفت وگاز طبیعی در جهان تبدیل شده واز حدود یک دهه قبل سرعت تولید نفت خود را تقریبا شش ونیم برابر ودر حوزه گاز این سرعت را پنج برابر افزایش داده است ولذا ایالات متحده از ظرفیت منحصر به فردی برای استفاده از گاز طبیعی ونفت خود برای تغییر معادله در بازارهای اروپایی برخوردار است که در این صورت در میان مدت قدرت ونفوذ روسیه در اروپا به طور جدی تضعیف خواهد شد.
نا این مرحله از جنگ ما توانسته ایم از افزایش قیمت جهانی نفت بهره مند شویم وهمزمان به علت وابستگی شدید به واردات غلات، روغن وخوراک دام هزینه بیشتری برای خرید وحمل ونقل ان پرداخت نماییم.
یکی از فرصت های بی نظیری که برای کشور فراهم شده بازگشت نفت صادراتی ایران به بازار اروپا میباشد که در سایه توافق برجام امکان پذیر میباشد ولی تعلل کشور در این زمینه کاملا مشهود میباشد، از یکطرف آماده تعامل و توافق نیستیم و۱/۵ سال است که در حال مذاکره هستیم و از طرف دیگر هم آماده خروج از توافق وتقابل نیستیم وتلاش های اروپا و قطر جهت میانجیگری بین ایران و امریکا بی نتیجه مانده است وامریکایی ها نیز علیرغم نیاز به توافق وشرایط بهتر ایران بخاطر انتخابات قریب الوقوع کنگره آمادگی دادن امتیاز وتضمین های اقتصادی نمیباشند. اما بایدن درسفر به اسراییل وعربستان جانب احتیاط را از دست نداد واز لزوم حل وفصل اختلافات از طریق دیپلماسی سخن گفت وهیچیک از اهداف سفر در زمینه “امنیت دسته جمعی” با حضور امریکا واسراییل و “افزایش تولید نفت” دست نیافت وبزودی مذاکرات ادامه خواهد یافت و احتمال اندکی برای موفقیت دارد.
همانگونه که در بالا اشاره شد این جنگ باعث شده که کشورهای حوزه قفقاز وآسیای میانه برای استفاده از موقعیت سرزمینی ایران ترغیب شوند ولذا شاهد دیدار سران این کشورها از تهران وتوافق های اقتصادی وترانزیتی هستیم ودر این شرایط تعرفه های واردات وصادرات به اوراسیا که تاکنون فقط برای اقلام خاصی بوده گسترش یافته وهمه اقلام را در بر گرفته وشرایط برای تجارت وصادرات به بازار ۳۰۰ میلیارد دلاری اوراسیا فراهم خواهد شد.
از طرف دیگر چین که از مسیر روسیه روزانه ۱۷ رام قطار کالای صادراتی روانه بازار اروپا می نمود، با قطع این مسیر در حال برنامه ریزی وسرمایه گذاری جهت استفاده از مسیر ریلی سرخس وگرگان به ترکیه میباشد وآماده سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون دلاری برای افزایش ترانزیت از این مسیر میباشد. ضمنا برای اولین بار در این روزها ترانزیت کالا بین هند و روسیه از طریق ایران عملیاتی و۳۰۰ واگن از روسیه راهی بندرعباس گردید تا از طریق دریا به هند ارسال گردد.
نهایتا اینکه ایران برای گسترش همکاری در حوزه انرژی چند پیشنهاد همکاری با روسیه در زمینه صدور نفت، خرید، ترانزیت وسواپ گاز از مسیر خط لوله ترکمستان وهمکاری در زمینه خرید، ترانزیت وسوآپ فرآورده های نفتی وپتروشیمی ارایه نموده است وبخش خصوصی ایران نیز به رهبری اتحادیه آمادگی خود در این زمینه اعلام داشته ودر صورتی که توافق صورت گیرد و فرآورده های مازاد روسیه به این مسیر هدایت گردد، دیگر شاهد تخریب بازار فرآورده های نفتی وپتروشیمی در کشورهای منطقه توسط روسیه نخواهیم بود ودر مجموع ایران نیز برنده این تحولات خواهد شد وفرصت بزرگی برای بخش خصوصی کشور فراهم خواهد شد. انشاالله