این هفته شاهد ترافیک رفت و آمد‌های مسئولان ایران و عراق به هر دو کشور هستیم. یک روز پس از سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به عراق، امروز ۳۱ تیرماه سال جاری، قرار است که مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به ایران سفری را داشته باشد.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ قرار است الکاظمی در این سفر خود، دیداری با رهبر انقلاب نیز داشته باشد و گفته می شود که هدف از سفر وی به ایران میانجیگری بین ایران و عربستان است. این سفر پس از لغو سفر الکاظمی به عربستان انجام می شود. تا قبل از این قرار بود الکاظمی در ابتدا به عربستان سفر کند و سپس به ایران بیاید اما به دلیل بیماری ملک سلمان پادشاه عربستان، برنامه سفر الکاظمی تغییر کرد.

فارغ از مسائل سیاسی که در سفر الکاظمی به ایران، قرار است پیگیری شود، پرسش این است که ایران چه مطالبات اقتصادی را می تواند از یکی از بزرگترین شرکای تجاری خود داشته باشد؟

پاسخ به این پرسش از آن جهت مهم است که حسین الاسدی، نماینده پارلمان عراق در گفت‌وگویی در مورخه ۲۸ تیرماه سال جاری گفت: یک هیات بزرگ اقتصادی و سیاسی از وزارتخانه‌های امور خارجه، صنایع و معادن، کشاورزی، نفت و مقام‌های بلندپایه از دو وزارتخانه کشور و دفاع به علاوه سازمان امنیت ملی، نخست‌وزیر عراق را در سفر سه شنبه هفته جاری به تهران همراهی خواهند کرد.

ایران چه مطالبات اقتصادی می تواند از الکاظمی داشته باشد؟

در سال گذشته ارزش صادرات ایران به کشور عراق ۹ میلیارد دلار بوده است. همچنین در سه ماهه نخست سال جاری و علی رغم همه پروتکل‌ها برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، ایران ۵ میلیون تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون دلار به عراق صادر کرده است.

در مجموع حجم تجارت ایران و عراق در این سال‌ها به ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار رسیده است؛ اما این حجم با هدفگذاری انجام شده در این زمینه، یعنی رسیدن به حجم تجارت ۲۰ میلیارد دلار فاصله دارد؛ بنابراین، اولین مطالبه اقتصادی ایران از نخست وزیر عراق در روز‌هایی که تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داده، می‌تواند بررسی راهکار‌های رسیدن به حجم تجارت ۲۰ میلیارد دلار باشد. برای رسیدن به این هدف باید برنامه ریزی‌ها و زمینه سازی‌های لازم انجام شود.

دکتر سیدحمید حسینی، دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با اشاره به اهمیت سفر الکاظمی به ایران، در مورد مطالبات اقتصادی ایران از عراق گفت: مرزهای مهران، شلمچه و سومار هفته ای دو روز باز هستند و به ۲۵۰ کامیون اجازه ترخیص داده می شود و با توجه به اینکه عمده بازار محصولات ایرانی در جنوب و مرکز عراق هستند، می توان باز شدن بدون محدودیت گمرکات مرزی ایران و عراق را به عنوان یکی از مطالبات جدی اقتصادی خواستار بود.

همچنین حسینی با اشاره به مساله شهرک های صنعتی مشترک گفت: عملیاتی نمودن و ایجاد شهرک های صنعتی مرزی در اروند و پرویزخان می تواند از دیگر مطالبات اقتصادی از نخست وزیر عراق باشد.

وی گفت: هر وقت این مساله راه اندازی شهرک های صنعتی مرزی مطرح می شود که در مرز دو کشور احداث شوند تا بتوان از برق و گاز و نیروی کار ایران و مواد اولیه از دو کشور در آن ها استفاده شود و کالاهای تولیدی، ورودش به دو تا کشور مجاز باشد عراقی ها نپذیرفته و اصرار داشته اند که این شهرک های صنعتی در داخل شهرهای عراق احداث شوند.

دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، با اشاره به عضویت عراق در کنوانسیون کارنه تیر، ادامه داد: حالا ایران می تواند این مطالبه را داشته باشد که از طریق عراق به سایر کشورها کالا ترانزیت کند. این باعث می شود هم تجار عراقی، هم صنعت حمل و نقل عراق و هم روابط تجاری دو کشور فعال تر شود.

حسینی تعیین تکلیف کردن پروژه های نیمه تمام فنی و مهندسی ایران را از دیگر مطالبات اقتصادی ایران دانست و تصریح کرد: علاوه بر این موضوع باید طلب پیمانکاران ایرانی نیز در این سفر الکاظمی پیگیری شود. وی افزود: تسهیل در صدور ویزای بلندمدت و مکرر تجاری برای فعالین اقتصادی و تجاری دو کشور نیز می تواند مورد مطالبه قرار بگیرد.

این فعال اقتصادی با اشاره به مشکلات ارزی ایران گفت: ایران بابت صادرات برق و گاز به عراق، مطالباتی را از این کشور دارد و باید در این سفر الکاظمی آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در بانک تجارت عراق مورد بحث و گفتگو قرار بگیرد.

دکتر حسینی گفت: همچنین می توان موافقت های لازم برای تشکیل کمیسیون بازرگانی دو کشور در سال جاری جهت حل و فصل موضوعاتی چون تعرفه، حمل ونقل، استاندارد، توریسم، ریزگردها و… را در این سفر الکاظمی اخذ کرد.

دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، با اشاره به مساله لایروبی اروند، گفت: موضوع اروند پانزده سال بود که غیرقابل حل مانده بود و ما علاقه مند بودیم آن کمیته مربوط به قرارداد الجزایر تشکیل شود و بتوانیم لایروبی اروند را شروع کنیم، ولی عراقی ها به هیچ عنوان در سال های گذشته حاضر نبودند این کمیته تشکیل شود و اختلاف عقیده و سلیقه در این زمینه با ایران داشتند. در سفر اخیر رئیس جمهور روحانی به عراق، این مساله مطرح و بر آن تاکید و پس از آن یک جلسه برگزار شد ولی این جلسات ادامه پیدا نکرد. به نظر می رسد با توجه به اهمیت لایروبی اروند، این موضوع نیز باید جزو مطالبات ایران از الکاظمی قرار بگیرد و بر آن دوباره تاکید شود.