روزنوشت شنبه یازدهم دی تا چهارشنبه پانزدهم دی ماه سال ۱۳۹۵

آمادگی برای سفر به عراق
روز شنبه اعضای هیات اعزامی به عراق که شامل اعضای سندیکای آرد و روغن به سرپرستی آقای محمد مرتضوی، نمایندگان وزارت نیرو، راه‌آهن، بانک مرکزی، وزارت امور خارجه، ستاد توسعه روابط با عراق و آقای چمن‌آرا از اتاق مشترك ايران و عراق می‌شدند، با آقای خسروتاج سرپرست هیات اعزامي نشست داشتند. در این جلسه مسائل و موضوعاتی که باید در این سفر در دستور کار قرار می‌گرفت مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
پس از آن عازم شرکت نفت شدم تا با معاون امور بین‌الملل آن دیدار داشته باشم. در این جلسه نقطه ‌نظرات خود را درباره قرارداد گازي و سفر وزیر محترم نفت به عراق بيان و نقش آن در توسعه روابط بانكي و تجاري با عراق را تشريح کردم. سپس درباره دلنگرانی بخش خصوصی از ادامه همکاری در زمینه صادرات و واردات فراورده‌های نفتی با توجه حضور پررنگ شرکت‌های بین‌المللی بيان کردم. اميدوارم با همكاري بانك‌ها، بخش خصوصي كشور قادر به رقابت با شركت‌هاي بين‌المللي و حذف نشدن از بازار بشوند.

شنبه شب هم با توجه به این که یازدهم دی ماه و شب اول ژانويه مصادف با سالروز تولدم است، خانواده جشن تولد مختصری را تدارک دیدند. ابتکار آنها در طراحي کیک تولدم بسیار جالب بود. کیک را به صورت یک بشکه نفت سفارش داده بودند که با حوزه کاری من هماهنگ بود.
موضوع مهم روز یکشنبه قطع گاز صادراتی ترکمنستان به ایران بود که در روزنوشت قبلی به آن اشاره و تاکید داشتم که نباید اجازه دهیم این اتفاق رخ دهد. متاسفانه این اتفاق افتاد و روزنامه‌ها و فضای مجازی بشدت درگير این موضوع شده‌اند و دنبال مقصر مي‌گردند. در چنین فضایی ابراز نظر كردن بسيار سخت شده و فضا غبار آلوده است و ترجيح می‌دهم سكوت كنم.

موافقت اتاق ایران از حمایت مادی و معنوی کنفرانس بین‌الملل نفت
یکشنبه عصر با هواپیمای «العراقيه» عازم عراق شدیم. در مسیر فرودگاه بودم که از اتاق ایران تماس گرفتند و موافقت اتاق ایران را با حمایت مادی و معنوی و حضور آقای شافعی در کنفرانس بین‌المللی نفت اعلام کردند. یقینا تشکل‌های پایین‌دستی بخش نفت و گاز از اين خبر خرسند خواهند شد. وقتي به بغداد رسيديم، در هتل «المنصور» مستقر شدیم. شب درباره اولویت‌های مربوط به مسائل بین ایران و عراق با سفیر ایران در عراق تبادل نظر کردیم. ایشان درباره قراداد صادرات برق و اتصال راه‌آهن ايران به عراق ديدگاه متفاوتي داشت، که شنیدن آن برای مسئولان خالی از لطف نیست. با توجه به این که سفرنامه‌ عراق را در دست نگارش دارم، ترجیح می‌دهم از شرح جزییات این سفر در روزنوشت خودداری کنم، اما این سفر به نظر من حداقل پنج دستاورد داشت که عبارتند از:
۱- بیان دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات ایران به مسئولان عراقی درباره لزوم قرارداد تعرفه ترجيحي بین دو کشور، یکسان‌سازی استانداردها، رفع موانع بانکی و گمرکی، ارتقای سطح روابط تجاری و صنعتی دو کشور
۲- تشکیل کارگروه مشترک بین بخش خصوصی و دولتی ایران و عراق برای توسعه روابط و رفع مشکلات بین دو کشور
۳- دعوت از معاون وزیر بازرگانی و مدیران شرکت‌های دولتی برای مبادلات تجاری و صدور کالاهایی نظیر مصالح ساختمانی، مواد غذایی و ماشین‌آلات صنعتی به عراق
۴- موافقت با استقرار دفتر اتاق مشترک ایران و عراق در محل اتاق بازرگانی بغداد
۵- آشنایی فعالان بخش آرد و روغن ایران با بازار عراق، پیگیری وصول مطالبات شرکت نیرو از وزارت برق عراق و همکاری بانکی بین دو کشور
متاسفانه فضای عراق همچنان بی‌ثبات و ناامن است و اختلافات داخلی در آن باعث شده دولت و مجلس قادر نباشند که بسیاری از وظایف و توافقات را اجرایی و عملیاتي کنند. بنابراین لازم است بازدیدهای منظمی از این کشور داشته باشیم.
این سفر بستر همراهی، همکاری و همفکری ستاد توسعه روابط ایران و عراق، سازمان توسعه و تجارت، وزارت امور خارجه و اتاق مشترک ایران و عراق را فراهم كرد که می‌تواند در توسعه روابط با عراق و رفع موانع موثر باشد.
در حالی که ما سالانه بدون احتساب زوار اربعین، حدود یک میلیون زائر به عراق اعزام مي‌کنیم، سالانه دو و نیم میلیون عراقی برای تفريح، زيارت و توريسم درماني به ایران سفر مي‌كنند که درآمد خوبي از این طریق نصيب كشور مي‌شود.

تمایل عراقی‌ها به سپرده‌گذاری در بانک‌های ایرانی
بانک‌های عراق برای سپرده‌گذاری مردم کارمزد یا سودی پرداخت نمي‌كنند. بنابراین عراقی‌ها ترجیح می‌دهند پس اندازهاي خود را در بانک‌های ایرانی سپرده کنند. اگر عاقلانه رفتار کنیم می‌توانيم منابع زیادی را از این محل جذب کنيم.
باوجود این‌که ادعا می‌شد، قرارداد تعرفه ترجیحی عراق با کشور‌های عربی در پايان سال ٢٠١٦ به پایان می‌رسد و قرارداد سازمان استاندارد عراق با شرکت‌های بازرسي بین‌المللی براي سال ۲۰۱۷ تمدید نخواهد شد، ولی سرپرست وزارت بازرگاني عراق این موضوعات را تایید نکرد و بعید می‌دانم این اتفاق رخ دهد. ايشان ادعا داشت پایانه‌های مرزی این کشور از سه پایانه به بیست و سه پایانه افزایش پیدا کرده و استاندارد عراق قادر نیست کیفیت کالاهاي وارداتي را به علت تنوع مرزها کنترل کند و مجبور است از شرکت‌های بین‌الملی کمک بگیرد.
از نکات جالب این است که عراقی‌ها اعتقاد دارند، ایران در سال‌ها ۲۰۱۴ حدود ۱۴ میلیارد دلار به این کشور صادرات داشته است. زیرا آنها با قیمت‌های خودشان کالاهای صادراتی مارا ارزيابي محاسبه می‌کنند وقيمت ها را به قيمتي معادل ٦٠ درصد بيش از قيمت پايه ايران محاسه ميكنند و به همین دلیل صادرات ٨ میلیاردی ما برای آنها ١٤ میلیارد دلار ثبت شده است.
قرارداد صدور گاز، صدوربرق و خدمات فنی و مهندسی وصادرات كالا از مهم‌ترین زمينه هاي همكاري ايران و عراق هستند و بخش خصوصی ايران در کار کردن با عراق موفق‌تر از بخش هاي عمومي و دولتي عمل کرده است. باتوجه به سرد شدن روابط عراق با ترکیه و عربستان شانس توسعه روابط با عراق وجود دارد و می‌توانیم شریک تجاری اول آنها شویم.
سه‌شنبه شب با هواپیمای «ماهان» از نجف به تهران بازگشتم و چهارشنبه ظهر در دفتر نشستی با پرسنل درباره پیگیری کارها و شرکت در یک مناقصه داشتیم. سپس دیداری با دبیر انجمن مدیران و متخصصین داشتم و برای ادامه روند برگزاری جلسات این انجمن بحث و تبادل نظر کردیم.
در مجموع تلاش‌های هفته جاری در جهت توسعه روابط تجاری و اقتصادی با عراق به نحوی بود که فکر می‌کنم اگر همه اتاق‌های مشترک با همکاری همه ذی‌نفعان تلاش جدی کنند، قادر هستیم سهم خود را در بازار کشور‌های هدف افزایش دهیم.
از حاشیه‌های خوب هر سفری آشنایی و دوستی‌های جدید است. در این سفر اشنايي با نمایندگان وزارت‌خانه‌های نیرو، امور خارجه ،ستاد توسعه روابط با عراق ، بانك مركزي و راه اهن حاصل شد كه این دوستی‌ها می‌تواند در توسعه همکاری اتاق مشترک با این سازمان‌ها موثر باشد.
از اينكه پس از دو سال مجددا با آقای آل‌اسحاق همسفر شدیم و خاطرات سفرهای اتاق تهران برایم زنده شد نيز خوشحالم .
پایان