دولت وظیفه دارد ارز را تک‌نرخی کند

آرمان : دولت درحالی به نیمه عمر خود نزدیک می‌شود که انبوهی از فشار و انتقاد از سوی مخالفان را همراه کابینه دارد. برخی سیاست خارجی را دست مایه قرار می‌دهند و برخی سیاست‌های اقتصادی و نفتی را در هرصورت تبلور فشارها و تخریب‌ها مراسم ۱۴ و ۱۵ خرداد و رفتار ناپسند عده‌ای از مخالفان بود که به شعارهایی علیه دولت و رئیس‌جمهور ختم شد. موضوعی که سیدحمید حسینی، رئیس سابق اتاق بازرگانی آن را سناریویی قدیمی می‌خواند. دکتر حسینی در گفت‌وگو با «آرمان» سیاست‌های دولت و شرایط کنونی را مورد ارزیابی قرار داد. وی معتقد است اگر ایران وارد بازار جهانی شود، می‌تواند بسیاری از معادلات را تغییر دهد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این گفت‌وگو است:

نزدیک به ۲۴ خرداد می‌شویم و دولت در آستانه دوسالگی قرار دارد. این درحالی است که از سوی مخالفان خود به شدت تحت فشار قرار گرفته است و حتی در مراسم ۱۴ و ۱۵ خرداد از سوی شعاردهندگان هدف قرار گرفت. نظر شما درمورد این گونه برخورد‌ها چیست؟
ماجرای ناپسند در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام(ره ) متاسفانه چند سالی است از سوی عده‌ای تکرار می‌شود به‌گونه‌ای که گروهی سعی دارند با هتاکی و توهین به برخی مقامات چهره آنان را در نزد افکار عمومی تخریب نمایند. امسال نیز این رفتار ناپسند در برابر حسن روحانی، رئیس‌جمهور منتخب مردم ایران و سیدحسن خمینی یادگار امام راحل انجام دادند. به نظر می‌رسد گروهی برای پیشبرد مقاصد خود یک سناریوی قدیمی را پیگیری می‌کنند درواقع رفتاری که در برابر
آیت‌ا… ‌هاشمی پیش از این صورت می‌گرفت امروز آن را باید به شخصیت‌های دیگر نیز تسری داده‌اند. اما قطعا این شیوه راه به جایی نخواهد برد.
انتقادات زیادی نسبت به سیاست‌های نفتی و تاثیرگذاری بر قیمت نفت در بازار جهانی وجود دارد. تحلیل شما از نوع سیاستی که دولت درپیش گرفته است، چیست؟
ایران سهم کمی از تولید نفت اوپک دارد و به همین دلیل نباید انتظار تاثیرگذاری بیش از حد از سیاست‌های اتخاذشده توسط کشورمان در مقابله با کشورهای تاثیرگذاری همچون عربستان داشت. عربستان درحالی روزانه ۸ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که سهم ما در مقابل این تنها روزانه یک میلیون بشکه است. در این شرایط ایران تنها در صورت رایزنی و لابی با دیگر کشورها می‌تواند تصمیمات خود را اجرایی کند و در غیر این‌ صورت رویکرد ایران در حد یک موضع باقی می‌ماند. به هرحال تصمیم‌ها و مواضع اتخاذ شده از سوی وزارت نفت کشورمان در نشست اخیر اوپک سیاست غلطی نبوده است. وزیر نفت نیز در نامه‌ای که به اعضای اوپک نوشت، از آنها خواست برای افزایش ظرفیت نفت ایران جا باز کنند که این اقدامی مثبت بود، اما باید دید این درخواست تا چه اندازه عملیاتی می‌شود. با توجه به رایزنی‌های صورت‌گرفته، سهم اوپک ثابت خواهد ماند و افزایش ظرفیت عرضه نفت ایران در اوپک منوط به کاهش سهم دیگر کشورهاست که این هم دور از انتظار است. در این صورت راهی که پیش روی ایران می‌ماند، ورود به جنگ قیمتی است.
یعنی دقیقا باید چه کاری انجام شود؟
یعنی ایران باید با قراردادن تخفیف‌های ویژه برای خریداران نفتی خود سهم فروش خود در بازار را افزایش دهد، زیرا با توجه به ظرفیت عرضه بالای نفت عربستان و روسیه، تخفیف در قیمت نفت ضرر زیادی را برای این کشورها به همراه دارد، درحالی که با توجه به ظرفیت فعلی و نوع جنس نفت کشور ما، این امکان وجود دارد که در رقابت قیمت، ایران بتواند سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. متاسفانه در چند سال اخیر و در زمان تحریم‌ها ظرفیت لازم برای افزایش تولید و صادرات نفت در کشور به خوبی ارتقا نیافته و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی در این حوزه انجام نشده تا درصورت لغو تحریم‌ها بتوان به‌سرعت به بازار بازگشت. در این بین به‌نظر می‌رسد بازگشت شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاری مجدد شرکای سنتی ایران می‌تواند به توسعه صنعت نفت کشور رونق ببخشد. اظهارنظر مدیران شرکت بزرگ نفتی شل درباره پرداخت بدهی ایران پس از لغو تحریم‌ها نیز نشان از علاقه‌مندی شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا برای بازگشت به بازار پرظرفیت ایران است. شرکت‌هایی که همکاری و سرمایه‌گذاری آنها در گذشته باعث شد ما از آنها یاد بگیریم و بتوانیم در مدت زمان تحریم‌ها، بخشی از فازهای پارس جنوبی را تکمیل کنیم.
یک دیدگاه وجود دارد دال بر اینکه بیشترین ضربه‌ای که کشور متحمل شده است تاکید بیش از اندازه بر درآمدهای نفتی است؟
بله این دیدگاه درست است درواقع خام‌فروشی نفت یکی از آسیب‌های بزرگ اقتصاد کشور است که در آن بدون زحمت زیاد نفت خام کشور را فروخته و پول حاصل از فروش نفت را در کشور هزینه می‌کنیم، درحالی که ما باید نفت خام را در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های کشور مصرف کرده و صنایع تولیدی از این بخش‌ها را صادر کنیم یا از مشتقات نفتی کشور برای رونق دیگر صنایع‌مان استفاده کنیم. باید اجازه دهیم بخش خصوصی خودش تصمیم بگیرد حتی تصمیم اشتباه درواقع بخش خصوصی باید به بلوغ برسد و خودش به یک جمع‌بندی برسد که تصمیمش درست یا اشتباه. برخی صحبت‌ها مانند اینکه اتاق باید همراه دولت باشد در غیر این‌صورت اتاق را حذف می‌کنیم در شأن دولت تدبیر وامید نیست. ممکن است برخی از بخش خصوصی نیز به دنبال همراهی با دولت و امتیازدهی و امتیازگیری از دولت باشند. متاسفانه در اتاق همواره چنین افرادی بوده‌اند و نمی‌توان منکر این قضیه شد .کسانی که نگرش، گرایش، اقتصاد و تجارتشان وابسته به دولت است و لذا ترجیح می‌دهند در همه امور با دولت همراه باشند. اما معتقدم نباید به دولت چک سفید بدهیم .دولت اقتضائات خاص خودش را دارد و ما هم به عنوان بخش خصوصی بایدبه جد پیگیر مطالبات خودمان باشیم. نباید اجازه دهیم که همدلی و همزبانی مانعی شود برای ورود و حضور بخش خصوصی در صحنه اقتصادی کشور.
در راستای رفع موانع چقدر اتاق‌های بازرگانی توانسته اند کمکی به بهبود شرایط کنند؟
متاسفانه اکنون اتاق‌ها به سمتی می‌روند که حضور پررنگ و انتقادی‌شان در رسانه‌ها که باعث می‌شد به دولت فشار بیاورند را از دست می‌دهند . یعنی اتاق‌ها به سمت سکون و بی‌تحرکی و همسویی کامل با دولت پیش می‌روند که این امر قطعا به ضرر بخش خصوصی است. اتاق اگر امروز توانسته این جایگاه را به دست آورد به دلیل حضور پررنگ در عرصه رسانه‌ها و افکار عمومی و استقلالش از دولت بوده است. اما اگر تحت پوشش تعامل با دولت به دنبال این باشند که اتاق را از این حالت خارج کنند؛ قطعا به ضرر اتاق تمام می‌شود. متاسفانه روندی که اکنون اتاق در پیش گرفته است؛ روند خوبی نیست.
یکی از دغدغه‌ها حضور تجار ایرانی در بازارهای جهانی است که اکنون گفته می‌شود به دلایل وجود تحریم‌ها با دشواری همراه است. آیا این حضور تنها در صورت برداشته شدن تحریم حاصل می‌شود؟
بدون شک با برداشته شدن تدریجی تحریم‌ها وضعیت و موقعیت تجارت ایران در بازارهای بین‌الملل تغییر خواهد کرد اما از نظر من الزامات حضور تجار ایرانی در بازارهای جهانی پس از لغو تحریم‌ها تفاوت چندانی نخواهد کرد. کشور ما چه در تحریم باشد و چه نباشد در هر صورت بنگاه اقتصادی آن باید شناخت کافی از بازارهای هدف داشته باشند و بتوانند کالاهایی ارائه کنند که قابلیت رقابت با کالاهای مشابه در بازار جهان را داشته باشد. ایران در هر شرایط اقتصادی که باشد بنگاه‌های تولیدی آن باید بدانند که چه کالایی را تولید کنند و به کدام کشورها صادر کنند.
تولید‌کنندگان ما باید در بازار رقابتی امروز با استفاده از ابزار بازاریابی و تبلیغات نسبت به معرفی کالاهای خود اقدام کنند و بهترین کانال و شیوه ورود به بازار را انتخاب کنند. بنابر این در وهله اول این صادرکنندگان هستند که باید هوشنمدی کرده و با شناخت کافی از کالا، بازار‌های هدف، بازاریابی مناسب، تبلیغات و حتی بهبود کیفیت کالا و پیشرفت در صنعت بسته‌بندی توان رقابتی خود در بازارهای جهانی را افزایش دهد. البته در زمان تحریم‌ها و به‌خصوص در ۱۰ سال اخیر به علت ممنوعیتی که در نقل و انتقال بانکی و پولی ایجاد شده‌است بنگاه‌های خارجی به‌رغم تمایل به همکاری با تجار ایرانی، سرمایه‌گذاری در ایران و استفاده از جذابیت‌های بازار ایران و کالاهای ایرانی، قادر به معامله و تجارت در بسیاری از اقلام صنعتی و معدنی با تجار ایرانی را نداشتند. قطعا با لغو تحریم‌ها این موانع بر طرف خواهد شد و تجارت مبتنی بر اعتماد و شناخت جای خود را به تجارت بر مبنای اسناد اعتباری و قوانین بین الملل خواهد داد. در چنین شرایطی معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها به‌راحتی انجام می‌شود، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، بنگاه‌های بازرسی وحمل‌ونقل که در این سال‌ها روابطشان با بازارهای جهانی محدود و بعضا قطع شده بود باید به سرعت مدیران و کارکنان خود را با دانش و نرم‌افزار‌های جدید آشنا کرده و در این راستا حتی از کارشناسان ورزیده بین‌الملل به‌عنوان مشاور یا کارشناس آموزش استفاده کنند. بدیهی است که در سال‌های اخیر به دلیل موانع موجود بر سر راه تجار ایرانی از بازارهای بین‌المللی عقب بوده‌ایم و باید تلاش کنیم به سرعت این عقب ماندگی را جبران کنیم. در حال حاضر شرایط بین‌الملل برای ما مهیا می‌شود اما باید شرایط داخلی را نیز مهیا کرد.
به نظر شما شرکت‌های ایرانی در کدام بازارها دچار مشکل خواهند شد؟
قاعدتا با لغو تحریم‌ها دوران سختی و بحران برای شرکت‌های ایرانی در همکاری با تجارت بین‌الملل به پایان خواهد رسید و حتی در صورت عدم اصلاح ساختار اقتصاد کشور و فضای کسب‌وکار ممکن است به مشکل برخوریم. اما بخش خدمات، نفت و گاز به سرعت متحول خواهند شد و از فضای جدید نفع خواهند برد. بانک‌ها که در سالهای اخیر از ارائه خدمات به صادر کنندگان و واردکنندگان محروم بودند ومجبور بودند از اختلاف نرخ پرداخت و دریافت سود کسب درآمد کنند قادر خواهند بود که با ارائه انواع خدمات و تامین فاینانس نقش بارزی در بهبود اقتصادی بازی کنند و مشکل تامین نقدینگی واحد‌های تولیدی با استفاده از ابزاری نظیر گشایش اعتبارات اسنادی برای خرید مواد اولیه واحدها با حداقل سپرده برطرف خواهد شد . از طرف دیگر خطوط اعتباری ایرانیان خارج از کشور که در این سال‌ها مسدود شده بود به کمک تامین نیازها کشور خواهد آمد و سیستم پولی و بانکی کشور در مسیر کمک به رشد و توسعه اقتصادی قرار خواهد گرفت. حمل‌ونقل هوایی و دریایی کشور با کاهش محدودیت‌ها وهزینه مبادله جان دوباره ای خواهند گرفت، حجم ترانزیت وسواپ افزایش خواهد یافت و باعث رونق حمل‌ونقل داخلی و ریلی خواهد شد، صادرات و واردات با رفع موانع از نظر کمی‌وکیفی تغییر خواهد کرد و توریسم رونق خواهد یافت. از غارت حداقل ۱۲۰ میلیارد دلار منافع سالانه کشور از عدم توسعه ۲۰ فاز پارس جنوبی جلوگیری خواهد شد و وزارت نفت با استفاده از خطوط اعتباری و قراردادهای بیع متقابل قادر است فازهای ۱۵ تا ۳۵ را تکمیل کند که هریک حداقل شش میلیارد دلار برای کشور عایدی خواهد داشت .
در مدت زمانی که ایران از بازارهای جهانی دور شده است برخی بنگاه‌های اقتصادی با کالاهای نامرغوب در داخل رشد پیدا کردند عاقبت این بنگاه‌ها بعد از ورود به بازار جهانی چه خواهند شد؟
برای پاسخ به این سوال باید بر این نکته تاکید شود که بنگاه‌های تولیدی و خدماتی که از فضای بسته ومحدود کشور در این سال‌ها استفاده برده و کالاها وخدمات نامرغوب و گران را به جامعه تحمیل می‌کردند اگر خود را با شرایط جدید وفق ندهند بازندگان اصلی خواهند بود ولذا بن%A